Fans van Nathalie Svensson opgelet: het vervolg op Dodelijk dichtbij is verschenen. In Dominomoord gaat het om een moord en een verdwenen arts. Lukt het psychiater Nathalie Svensson om hem te vinden?
11.10.21
Vertaald uit het Zweeds: Dominomoord
7.10.21
Vertaald uit het Zweeds: Box
Läckberg en Fexeus introduceren een nieuw speurdersduo: maak kennis met Vincent Walder en Mina Dabiri!
2.9.21
Vertaald uit het Fins: Als de koning sterft
Nieuwe cosy crime uit Finland! Verschenen bij Cargo: Als de koning sterft, het debuut van Elina Backman.
Tegelijkertijd krijgt de politie in Helsinki melding van een brute moord. Bij de beroemde Koningspoort van het zeefort Suomenlinna is het toegetakelde lichaam gevonden van een succesvolle zakenman. Zijn genitaliën zijn gebrandmerkt met een kroon. Al snel wordt duidelijk dat er nog drie doden zullen vallen, zoals er vier koningen in een kaartspel zijn.
De twee moordzaken mogen dan dertig jaar uit elkaar liggen, er lijkt een verband te zijn. Saana zal met de politie in Helsinki moeten samenwerken om, met gevaar voor eigen leven, het mysterie op te lossen.
9.3.21
Vertaald uit het Fins: De hemelproef
Deze week verschijnt De hemelproef, een historische avonturenroman over de strijd tussen geloof en wetenschap in de zeventiende eeuw, waarmee auteur Olli Jalonen in 2018 zijn tweede Finlandiaprijs in de wacht sleepte.
Het idee voor De hemelproef ontstond ruim
dertig jaar geleden, toen Jalonen (1954) Sint-Helena bezocht om op dat
afgelegen eiland in de Atlantische Oceaan achtergrondonderzoek te doen voor een
andere roman. Het landschap en de geschiedenis van het eiland bleven hem boeien
en zo’n tien jaar lang speelde hij met verschillende ideeën rond thema’s en
personages, tot zich een verhaal uitkristalliseerde. Nog eens twintig jaar
later stond dat op papier.
Hoewel het verhaal zich afspeelt in de zeventiende eeuw, leest het ook als een beschouwing over onze tijd. Waar in de zeventiende eeuw de wetenschap op gespannen voet stond met het geloof, dreigt tegenwoordig juist de wetenschap te worden teruggebracht tot een mening tussen de andere. De weerslag die zulke omwentelingen hebben op de maatschappij weet Jalonen knap en genuanceerd te vangen door de ogen van de jonge hoofdpersoon. Ook de passages over de mens die het ecosysteem van Sint-Helena verstoort (‘Van schepen ontsnapte ratten plantten zich voort en verspreidden zich, de katten die werden gebracht om ze te bestrijden vraten de vogels op, die nog nooit een kat hadden gezien en zich van geen gevaar bewust waren.’) laten zich gemakkelijk vertalen naar de eenentwintigste eeuw.
Jalonen zegt geen
parallellen te hebben willen trekken met het heden. ‘Ik wil met mijn romans
geen commentaar geven op deze tijd. Zulke raakvlakken zie ik meestal later pas.
Het is nu eenmaal zo dat onze gedachten mede worden gevormd door de tijd waarin
we leven,’ zegt hij daarover in een interview met
de Finse publieke omroep YLE.
Wetenschap, sterrenkunde
en zeevaart zijn bekende ingrediënten in het werk van Jalonen, maar De
hemelproef onderscheidt zich door de sterke verhaallijn en is van al Jalonens
boeken misschien wel het avontuurlijkste. ‘Lezen is alsof je alles voor je
ziet’, merkt hoofdpersoon Angus op als hij leert lezen, en op dezelfde manier
roept ook Jalonens proza onmiddellijk een wereld aan beelden op.
De gebeurtenissen in de roman worden verteld vanuit
het perspectief van het leergierige jongetje Angus. Hij doet op Sint-Helena waarnemingen
voor Edmond Halley. De beroemde astronoom brengt Angus de beginselen van de
wetenschap bij: ‘Als je iets nieuws bedenkt, kun je dat meten als je daar een
manier voor vindt. Zo groeit weten van niets dan gedachten uit tot proeven en
berekeningen met cijfers en rekentekens op papier.’
Halley ontdekt dat Angus niet alleen pienter is, maar
ook wonderbaarlijk scherpe ogen heeft. Hij geeft hem de taak om ook als hijzelf
weer vertrokken is de sterren en vogels te blijven observeren. Dat doet Angus,
en hoe: jaar in, jaar uit noteert hij zijn bevindingen. Als
hij dankzij de dominee van het eiland dan ook nog leert lezen en schrijven,
durft hij voorzichtig te dromen van een toekomst als wetenschapper.
Dan breken er onlusten uit op het eiland. Een
tirannieke gouverneur en de oplaaiende geloofsstrijd tussen katholieken en
protestanten zorgen voor verdeeldheid en geweld. De dominee ziet geen andere
oplossing dan Angus als verstekeling met een schip mee naar Engeland te sturen.
In zijn kleding is een brief genaaid, die Angus via meester Halley aan de
machthebbers in Londen moet zien door te spelen. Met een kruik water en het
brood dat zijn moeder als proviand heeft gebakken verstopt hij zich in het
kraaiennest. Zal hij het daar uithouden tijdens de maandenlange reis? En wat als hij wordt ontdekt? Zal hij zich met zijn scherpe ogen, zijn pientere geest en zijn goede manieren staande weten te houden tussen de onbehouwen zeebonken, en heelhuids in Londen aankomen?
Waar hij ook belandt, Angus neemt altijd de goede raad van zijn moeder ter harte (‘hou je mond en denk om je manieren in hoog gezelschap: beleefd zwijgen, je oren spitsen en wakker uit je ogen kijken’), wat hem in de harde wereld soms tot een mikpunt van spot maakt. Maar hoe naïef Angus ook mag
lijken, in zijn hoofd beginnen inzicht en zelfbewustzijn te rijpen. Hij leert
dat de grootste zekerheden voor meneer Halley anders zijn dan voor de dominee:
‘De lessen van meneer de dominee draag ik nog altijd met me mee, maar nu komen
die van meneer Halley erbovenop en beginnen die laatste waarachtiger te lijken.
Het is zwaar om twee verschillende waarheden in me te hebben en ze allebei te
willen geloven en gehoorzamen. Ik weet niet waarom dat zo akelig schuurt, ik
denk er steeds weer over na, maar het wordt me nooit helemaal duidelijk.’
De deur van de verlichting staat op een kier en Angus
wil naar binnen, al is hij van eenvoudige komaf en geboren in een uithoek van
de wereld. De hemelproef is ook een verhaal over democratisering, over het
belang van geletterdheid en de toegang tot kennis. Een sprookje is het echter
niet. Angus mag een blik in de wereld van de wetenschap werpen, maar mag hij
ook naar binnen? We zien slechts het begin van een doorlopend proces, een glimp
uit de geschiedenis van de onze tijd.
De hemelproef, Olli Jalonen. Verschenen bij Uitgeverij
Mozaïek. Vertaald uit het Fins door Sophie Kuiper.